ในปี พ.ศ. 2561 มหาวิทยาลัยได้จัดตั้ง ศูนย์ศึกษาเศรษฐกิจพอเพียงการเกษตรและความอยู่รอดของมนุษยชาติ เป็นศูนย์เรียนรู้ต้นแบบเพื่อขยายผลการน้อมนำแนวทางพระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 เพื่อศึกษา ทดลอง วิจัยและพัฒนา ให้บริการทางวิชาการ อบรม ถ่ายทอดความรู้ เทคโนโลยี และนวัตกรรมการเกษตร รวมถึงเป็นสถานที่ปฏิบัติภาคสนาม ฝึกปฏิบัติงานของนิสิต นักศึกษา และบุคคลภายนอกให้เกิดทักษะในด้านการทำเกษตร

     การดำเนินงานผ่านโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) ที่สอดรับกับนโยบายของมหาวิทยาลัยที่จะรักษาและขยายความหลากหลายของระบบนิเวศภายในมหาวิทยาลัย พื้นที่โดยรอบมหาวิทยาลัย และในชุมชนท้องถิ่น ผ่านความร่วมมือกับภาคีเครือข่ายระดับท้องถิ่น ระดับจังหวัด และระดับประเทศ โดยได้ดำเนินงานมาแล้วมากกว่า 6 ปี โครงการดังกล่าว มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจ ศึกษา วิจัย อนุรักษ์พืชพรรณและความหลากหลายทางชีวภาพทั้งพืชและสัตว์ รวมไปถึงพืชและสัตว์ที่อยู่ในบัญชีแดงไอยูซีเอ็น (IUCN Red List) ทั้งนี้เพื่อปลูกฝังสร้างจิตสำนึกให้กับเยาวชนในการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช และทรัพยากรธรรมชาติ รักษาวัฒนธรรมและภูมิปัญญา

     ปล่อยอึ่งเพ้า (เค่า) ซึ่งเป็นสัตว์ใกล้ถูกคุกคาม คืนสู่ธรรมชาติ ในอ่างเก็บน้ำชุมชน ภายใต้โครงการบริหารจัดการน้ำกว๊านพะเยาและลุ่มน้ำอิง เชิงบูรณาการเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอย่างยั่งยืน

     การสร้างฝายชะลอน้ำ เพื่อช่วยชะลอการไหลเวียนของน้ำในช่วงฤดูแล้ง กักเก็บน้ำไว้ใช้ในการเกษตร

     จากนกยูงสู่นิทรรศการนกยูงไทย การอนุรักษ์สู่การเชื่อมโยงเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม มหาวิทยาลัยพะเยา จัดตั้ง ศูนย์การเรียนรู้นกยูงไทย (Green Peafowl learning Center) เพื่อเป็นแหล่งพื้นที่ศึกษาอนุรักษ์นกยูงไทย รวมถึงเป็นพื้นที่ศึกษาและส่งเสริมงานวิจัย ตลอดจนบริการวิชาการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม และงานประชุมวิชาเพื่อผลักดันต้นแบบการอนุรักษ์นกยูงไทยสู่ระดับโลก ซึ่งเปิดให้ผู้สนใจศึกษาเข้าชมโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย